همه چیز درباره موشن کنترل (Motion control) و کاربردهای آن
در زمان ساخت انیمیشن های استاپ موشن به وفور تاکید می شود برای ثبت تصاویر بدون لرزش و پرش باید دوربین را بر روی سه پایه قرار داده و به محکم ترین شکل ممکن، آن را فیکس نماییم. اما چالش بزرگ از آنجایی شروع می شود که در صنعت سینمایی و تمام انیمیشن های بزرگ دنیا، صحنه هایی یافت می شود که همزمان با حرکت کارکتر، دوربین نیز در حرکت است.
سوالی که پیش می آید این است که این حرکت های دوربین را چگونه می توان در انیمیشن های استاپ موشن نشان داد؟ آیا زمانی که باید دوربین را برای ساخت استاپ موشن درجای خود فیکس و محکم نماییم، دیگر نمیتوان دوربین را جابجا کرد؟ و اگر این جابجایی صورت پذیرد، چگونه بتوانیم بر روی حرکت کارکتر خود تسلط داشته باشیم؟ آیا عدم توانایی ما در کنترل حرکت دوربین، دلیلی بر ضعف تکنیک استاپ موشن می باشد یا چاره ای دارد؟
با ما تا انتها در این مقاله شبکه ایستانما همراه باشید تا زبانی ساده تمام سوالات مرتبط با مباحث حرکتی دوربین و موشن کنترل ها را بررسی نماییم.
آشنایی با موشن کنترل (Motion control)
سوالاتی که در مقدمه مطرح شد تماما بر روی حرکت دوربین تمرکز داشته و به همین منظور ، چه در تولید فیلم های سینمایی و چه در انیمیشن سازی استاپ موشن اشتراکاتی دارند. به طور کلی موشن کنترل (Motion Control) اصطلاحیست که برای کنترل حرکت استفاده می شود. این حرکت که در این مبحث به حرکت دوربین اطلاق می شود، می تواند شامل مسیری صاف و از نقطه A به نقطه B باشد. و یا اینکه حرکت صاف دوربین می تواند همراه با چرخیدن و تغییر زاویه همراه شود.
وجه تمایزی که حرکت دوربین در انیمیشن سازی استاپ موشن دارد این است که ما نمی توانیم همزمان هم موقعیت دوربین را تحت کنترل داشته باشیم و هم کارکترهای درون انیمیشن را متحرک سازی کنیم. اولین دلیل آن هم این است که حضور انسان در کنترل حرکت دوربین بی شک همراه با خطاهایی می باشد. بیایید با یک مثال این نکته را بهتر درک کنیم.
فرض کنید قرار است تا لحظه راه رفتن کارکتر خود را در خیابانی از نقطه A به نقطه B نشان دهید. همزمان هم می خواهید دوربین ثابت نبوده و همراه با کارکتر حرکت کند و نماهای مختلف صحنه را ثبت نماید.همچنین طول مسیرتان هم قرار است تا با ۲۰۰ فریم تصویر برداری شود. حال تصور کنید چطور می توان در یک مسیر ۲۰ سانتی متری، در تمام فریم ها به یک میزان ثابت دوربین را حرکت دهیم؟ گاهی تغییرات موقعیت دوربین به قدری کم و آهسته باید انجام شود که هیچ انسانی نمی تواند به صورت دستی آن را کنترل کند.
اولین مشکل زمانی پیش می آید که اگر ۱۰ فریم اول خود را با جابجایی یک میلیمتر دوربین همراه سازید و ۱۰ فریم بعدی را ۲ میلیمتر و یا بیشتر همراه کنید، در خروجی نهایی فیلم ، حرکت دوربین با پرش همراه بوده و به هیچ عنوان حرکت نرم و حرفه ای دوربین را نباید انتظار داشته باشید.
برای جلوگیری از این خطاهای انسانی تجهیزاتی تولید و ساخته شده اند که به صورت کیت های الکترونیکی حرکت دوربین را خودشان زیر نظر می گیرند و با کنترلری که در دست شماست، می توانید تعریف کنید که می خواهم در ۲۰۰ فریم از نقطه A به نقطه B برسم. حال اپلیکیشن و یا نرم افزار دست شما این داده را به کنترلر فرستاده و موتور کنترل کننده حرکت دوربین هم به ازای هر شات از تصویر برداری شما، مقداری ثابت اما بسیار کم دوربین را جابجا می کند.
اینگونه هم نگرانی شما بابت نرم بودن حرکات دوربین حل می شود و اینکه یک تکنیک فوق العاده‌ی سینمایی را در زمان ساخت استاپ موشن خود به انیمیشن تان اضافه نموده اید. تصویر زیر نمایی از یکی از همین تجهیزات موشن کنترل می باشد.
اما یک مشکل بزرگتر!
تا اینجای کار نگرانی ما از بابت کنترل حرکت دوربین به طور کامل رفع شد، چرا که یکسری تجهیزات فنی قرار است این مسوولیت را به دوش کشیده و می توانیم تمام تمرکز خود را بر روی صحنه و انیمیت نمودن کارکتر خود بگذاریم. اما مشکل اساسی تر آنجاییست که هر بار حرکت دوربین باعث می شود تا ما علاوه بر از دست دادن موقعیت قبلی کارکتر، نتوانیم بر روی حرکت کارکتر خود کنترلی داشته باشیم.
برای حل این مشکل باید از یک دوربین دوم و ثابتی استفاده کنید که بصورت مستقل، فقط حرکات کارکتر و صحنه‌ی شما را زیر نظر دارد و بر روی یک سه پایه و فارغ از تجهیزات موشن کنترل در صحنه نصب می شود.
معمولا تجهیزات تخصصی و پیشرفته موشن کنترل بر روی خود محلی ثابت برای نگه داشتن دوربین دوم در نظر می گیرند که شما با تهیه این تجهیزات دیگر نگران خرید تجهیزات جدید برای دوربین دوم نمی باشید.
تجهیزات استاپ موشنت رو خودت بساز!
اولین و تنها مجموعه ویدیوهای آموزشی ساخت تجهیزات استاپ موشن، دکور ، پاپت به همراه پشت صحنه ساخت استاپ موشن توسط برترین انیماتورهای دنیا
تجهیزات تخصصی موشن کنترل (Motion control) برای ساخت استاپ موشن
تا اینجای مقاله شبکه ایستانما اهمیت و کاربرد موشن کنترل را در ساخت استاپ موشن متوجه شدیم. حال در ادامه قصد داریم تا با تجهیزات تخصصی این مبحت آشنا شویم.
به طور کلی ساختار اصلی تجهیزات موشن کنترل متشکل از یک اسلایدر (اسلایدر خود از قطعات مجزایی همچون ریل ، پایه ، تسمه، موتور، پاور و … تشکیل می شود) و گیره نگهدارنده دوربین (این گیره تحت عنوان Head شناخته می شود ) می باشد. گیره نگه دارنده یا همان HEAD یکی از اصلی ترین و مهم ترین اجزای موشن کنترل می باشد که باید قابلیت حرکت در جهات مختلف همچون چرخیدن در محور عمودی (Tilt) و محور افقی (Pan) را داشته باشد. در ادامه به تفکیک این تجهیزات را توضیح می دهیم.
اسلایدرها انواع مختلفی دارند
تصاویری از HEAD مختلف
تجهیزات بعدی تحت عنوان کنترلر (Controller) نام گذاری می شود که برای تعریف و کنترل حرکت دوربین کاربرد دارد. گاهی این کنترلر در تجهیزات موشن کنترل حضور نداشته و شما با استفاده از گیره دستی و یا دست خود می توانید دوربین را حرکت دهید که البته این قابلیت برای تولیدات سینمایی کاربرد دارد. چرا که فیلمبردارهای بامهارت بالا می تواند حرکت را کنترل نموده و نیازی به تنظیم اتوماتیک حرکت دوربین ندارد.
اما باید توجه داشته باشید که برای ساخت انیمیشن های استاپ موشن حتما به یک کنترلر نیاز دارید. کنترلرها از انواع سیمی و یا اتصال وایرلس در بازار موجود است. این کنترلر به واسطه یک اپلیکیشن تولیدی همان شرکت یا نرم افزار که عموما از دراگون فریم استفاده می شود و یا تنظیمات دستی بر روی خود کنترلر قابل دستیابیست.
انواع مختلف کنترلر (Controller)
کنترلر (کیبورد بلوتوثی) معروف شرکت دراگون فریم
اساس کاری کنترلر هم فارغ از تنظیمات دیجیتالی و یا دستی بدین صورت است که شما در نقطه A ، محل حضور دوربین به همراه زاویه آن را تنظیم می کنید. حال به نقطه B رفته و محل حضور دوربین و همینطور جهت جدید آن را تعریف می کنید. در مرحله بعد زمان حرکت از نقطه A به نقطه B را تحت عنوان سرعت (speed) تعریف می کنید.
با این تنظیمات و اتصال آن به نرم افزاری همچون دراگون فریم، دیگر نحوه حرکت و تنظیم فواصل بر عهده کنترلر بوده و دستورات به تجهیزات موشن کنترل ارسال می شود.
برای درک بهتر مفاهیم گفته شده ویدیوی زیر را مشاهده کنید تا کاربرد اسلایدر در موشن کنترل را بهتر متوجه شوید.
قابلیتی جالب در زمان استفاده از موشن کنترل
اگر در زمان ساخت استاپ موشن فریمی را به اشتباه ثبت کردید و یا عکسی گرفتید که بعدا متوجه شدید دست شما درون تصویر افتاده است، با حذف فریم درون نرم افزاری همچون دراگون فریم، کنترلر تشخیص می دهد که در زمان ثبت آن فریم دوربین در چه جایگاهی و چه جهتی بوده است. به محض پاک کردن آن فریم، دوربین بصورت اتوماتیک به همان موقعیت برگشته تا فریم اصلاحی را ثبت کنید. پس از ثبت فریم مجددا به انتهای مسیر خود در آخرین فریم ثبت شده بر میگردد و می توانید با خیالت راحت به ضبط ادامه انیمیشن خود بپردازید.
حل یک چالش اساسی
فرض کنیم لنز خود را با فاصله کانونی ثابتی تنظیم کردیم و دریچه دیافراگم دوربین را هم با توجه به موقعیت کنونی تنظیم نمودیم. چالش آنجایی پیدا می شود که شما قصد دارید تا مسیر یک متری را در طول مدت زمانی به وسیله اسلایدر ضبط نمایید و جهت حرکت دوربین هم به سمت سوژه است. حال با شروع ضبط و حرکت دوربین و در نتیجه تغییر این فاصله کانونی و نقطه فوکوس، چطور می توان انتظار داشت که تصویر ما تار نیفتد؟ و یا عمق میدان با توجه به این تغییرات دچار مشکل نشود؟
برای حل این مشکل دو راه حل ارزان و گران وجود دارد! راه حل ارزان این است که با بسته نگه داشتن دریچه دیافراگم دوربین خود، عمق میدان را افزایش داده و از ابتدا تا انتها با همین عمق میدان عکاسی نمایید. ایراد این روش این است که با بستن دریچه دیافراگم نور ورودی به دوربین به شدت کاهش یافته و باید تجهیزات نورپردازی خود را قوی تر کنید که این خود مستلزم صرف هزینه ای مجزا می باشد. همچنین محل فوکوس خود را از دست می دهید و دیگر نمی‌توانید نقاط تاکیدی انیمیشن خود را مشخص کنید.
راه حل بعدی استفاده از وسیله ای به نام LensDrive می باشد که با کمک آن همزمان که می خواهید محل حضور دوربین در نقطه B و همینطور زاویه دوربین را تنظیم کنید، به وسیله LensDrive میزان ZOOM و فوکوس لنز خود را هم تعریف می‌کنید. پس از این تنظیمات دیگر نگران تغییر فاصله کانونی و جابجایی دوربین نباشید. چرا که در زمان حرکت دوربین به سمت مقصد، لنز هم در حال چرخش و تنظیم نقطه فوکوس می باشد.
ویدیوی زیر کاربرد و نحوه استفاده از تجهیزات موشن کنترل (اسلایدر) و نرم افزار دراگون فریم را به خوبی به شما نشان می دهد.
تجهیزات پیشرفته‌ی موشن کنترل برای ساخت انیمیشن های استاپ موشن
دنیای موشن کنترل و تجهیزات آن به قدری بزرگ و بی انتهاست که به همین توضیحات ما بسنده نمی‌شود. بیایید چند تا از تجهیزات گران قیمت و حرفه ای موشن کنترل را با هم بررسی کنیم و ببینیم چه کاربردی دارند.
گاهی فضای کاری شما محصور بوده و می توانید آن را در ابعادی مشخص جمع بندی کنید. بخصوص زمانی که می خواهید استاپ موشن بسازید و کل دکور صحنه شما به اندازه یک میز است. در این حالت وسیله ای به اسم Animator Cube به کمکتان می آید تا بتوانید تحولی در ساخت انیمیشن های خود ایجاد کنید.
این وسیله که در اصل حکم یک قفس کنترل شده را دارد، به شما این امکان را می دهد تا بتوانید در تمام زوایا دوربین خود را به حرکت درآورده و عکاسی و فیلمبرداری کنید.
این وسیله با نرم افزارهایی همچون دراگون فریم هماهنگ بوده و به خوبی از پس انیمیشن های استاپ موشن با خروجی خارق العاده بر می آید. در ادامه با هم ویدیویی از قابلیت های این وسیله ببینیم.
ترکیبی از تمام آنچه که برای یک موشن کنترل حرفه ای به آن نیاز دارید. یک اسلایدر به همه کاره که با قالبیت های بی نظیر HEAD خود می تواند از پس پیچیده ترین حرکات برنامه ریزی شده بر بیاید.
ویدیوی فعالیت این دستگاه را ببینید تا ماهیت کلی آن را متوجه شوید.
MiniJib
این وسیله که به نوعی نوه کرین (Crane) به حساب می آید، قابلیت استفاده در استودیو و فضاهای پوشیده را دارد. همچنین مناسب ساخت انیمیشن های استاپ موشن می باشد و بعلت ابعاد کوچک و قابل حمل آن بسیار توصیه می شود. کرین (Crane) همان وسیله ایست که در پشت صحنه فیلم های سینمایی به وفور دیدیم که به وسیله آن فیلمبردار می تواند دوربین را به ارتفاعات بالا برده و از آنجا فیلمبرداری نماید.
اما در مقابل minijib مدلی کوچکتر اما با قابلیت مشابه کرین بوده و برای استودیوهای کوچک مناسب است. از این وسیله در استاپ موشن برای نماهای باز و قرار گرفتن دوربین در ارتفاعات استفاده می شود.
Spinn360
همانطور که از ظاهر این دستگاه مشخص است، برای ثبت تصاویر و شات های ۳۶۰ درجه کاربرد دارد. به وسیله تنظیمات این وسیله می توانید تعیین کنید که بطور مثال در زمان ۱۰ ساعت انیمیت شما، دوربین یک دور و یا بیشتر به دور کارکتر و دکور شما بچرخد.
از آنجایی که سوار نمودن دکور فضاسازی استاپ موشن بر روی آن زحمت زیادی دارد، معمولا از این دستگاه در حضور پرده سبز استفاده می شود. در ویدیوی زیر می توانید کاربرد عملی این دستگاه را مشاهده کنید.
مطالب پیشنهادی:
قوانین ارسال دیدگاه در ایستانما