چاک استیل: شب ترمپایرها، استاپ موشنی خون آشام

چقدر زمان می‌برد تا در برابر انجام کاری تسلیم شوید؟ شش ماه؟ یک سال؟ پنج سال؟ جواب مایک مرت (Mike Mort)، خالق استاپ‌موشن چاک استیل: شب ترمپایرها (Chuck Steel: Night of the Trampires, 2018) به این سوال، “هیچوقت” است؛ می‌پرسید چرا؟ مرت زمانی که ۱۵ ساله بود، نقش اول این انیمیشن یعنی چاک استیل را مطرح کرد و ۳۵ سال بعد، رویای خود را در قالب استاپ موشن، به جهان معرفی کرد.

انیمیشن انگلیسی ۹۰ دقیقه‌ای چاک استیل: شب ترمپایرها، با رتبه‌ی IMDB  5/6، توسط استودیوهای انیمرتال (Animortal Studio) و دلفین آبی (Blue Dolphin Films) تولید شد. ژانری اکشن، کمدی و ترسناک دارد که اولین بار در جشنواره بین‌المللی انیمیشن انسی (Annecy) سال ۲۰۱۸ اکران شد و از ۲۹ اکتبر ۲۰۲۱ یعنی هم‌زمان با هالووین در سینماهای انگلیس پخش شد.

خلاصه‌ی فیلم

سال ۱۹۸۶ است و ترمپایرها (TRAMPIRES) -دو رگه‌های جهش‌یافته خون‌آشام و ولگرد که تشنه خون پر از الکل افراد به شدت مست هستند- در خیابان‌ها پرسه می‌زنند. چاک استیل، پلیسی است که مجموعه‌ای از اخلاق‌های بد را با هم دارد: یاوه‌گو، خود رای، مرتد، خودنما، شلخته، خشن و نامتعادل است و طبق قوانین بازی نمی‌کند؛ اما با این حال وقتی متوجه می‌شود شیاطینی در حال ورود به شهر لس‌آنجلس (Los Angeles) هستند، تصمیم به مبارزه با آن‌ها می‌گیرد تا آنها و رهبرشان را قبل از وقوع فاجعه متوقف کند.

 هرچند که او دوست دارد تنها کار کند اما شکارچی هیولا، اِیبرهام وان رنتال (Abraham Van Rental)، به او در این مبارزه کمک می‌کند. در حالیکه هیچ اثری از قربانی‌ها نمی‌ماند، شکارچی زنده می‌ماند و به بیمارستان برده می‌شود. او پیرمرد عجیب و غریبی است که درباره‌ی این فاجعه به چاک هشدار می‌دهد. عجیب است که ترمپایرها از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا وارد شدن یک چوب به کبدشان، کشته می‌شوند.

نوبت نقد انیمیشن است

قبل از هر چیز باید بگویم که این انیمیشن مخصوص کودکان یا حتی نوجوانان نیست؛ در ادامه دلایلش را با شما در میان خواهم گذاشت. اگر بخواهم ترمپایرها را در یک جمله توصیف کنم، می‌گویم: فرض کنید والاس و گرومیت (Wallace and Gromit) با جان‌سخت (Die Hard) ملاقات می‌کنند…

قبل از اینکه تصمیم به تماشای ترمپایرها بگیرید، بهتر است از خودتان بپرسید آیا با فیلم‌های اکشن اواسط دهه ۸۰ بزرگ شده اید یا از آن ها لذت می‌برید؟ آیا فیلم طنزی را ترجیح می‌دهید که از هیچ شوخی و حرکتی دریغ نمی‌کند؟ چون طنز این فیلم از نوع ملایم نیست و زیاد در انیمیشن‌ها دیده نمی‌شود. آیا از دیدن انیمیشنی که تصاویر خشونت آمیز و دلخراشی دارد مثل سرهایی که منفجر می‌شوند و اندام‌هایی که از جای خود کنده می‌شوند، لذت می‌برید؟ اگر جواب شما به همه‌‌ی این سوالات مثبت بود، احتمالا این فیلم را دوست خواهید داشت.

انیمیشن چاک استیل: شب ترمپایرها، خوبی و بدی فیلم‌های اکشن دهه هشتاد را در خود دارد. درست است که بهترین حالت قهرمانان اکشن کلاسیک دهه ۸۰ ، حالت شوخ‌طبعی آن‌ها بود، اما در ترمپایرها گاهی اوقات طنزهای افراطی نوجوانانه به چشم می‌خورد. این استاپ موشن بزرگسال، پر سر و صدا و سریع است و دائما حواس شما را درگیر خود می‌کند. به نظر می‌رسد آنقدر روی کلیشه‌های فیلم‌های اکشن تمرکز شده که اولویت اصلی فراموش شده است. شوخی‌ها و شیرین‌کاری‌های بصری به صورت افراط آمیز و سریع می‌آیند و می‌روند، اما هیچ‌کدام نتیجه خاصی را به همراه ندارند.

فیلم در ابتدا یک روند آهسته را طی می‌کند اما کم‌کم، برای طرفداران این سبک، جذاب‌تر و هیجان‌انگیزتر می‌شود و انفجارها و بدن‌های از هم پاشیده و شلیک اسلحه‌ها بیشتر می‌شوند. دیدنی ترین سکانس آن شاید صحنه تعقیب و گریز اولیه با ماشین باشد که ساخت آن به اندازه کل زمان سه‌ ساله فیلمبرداری طول کشیده است. از نظر بصری خاص است، هوشمندانه کارگردانی شده و از طراحی تولید و نورپردازی عالی برخوردار است. بین شخصیت‌ها و ظاهر عروسک‌ها تناسب برقرار است. هرچند که حرکات و حالت‌های عروسک‌ها در کل خوب مدیریت ‌شده و تجربه متفاوتی را به بیننده می‌دهد، اما اگر از چهره های ظریف‌تر استفاده می‌کردند، بهتر بود.

همانطور که در خلاصه فیلم گفته شد، استیل رفتاری غیر وجدانی دارد و احتمالا به این دلیل این نوع شخصیت را برای او انتخاب کردند تا در آخر رستگاری او را نشان دهند، اما همان مقدار رشد شخصیتی که استیل در نهایت به دست میاورد، در هیجان نجات جهان در انتهای فیلم، غرق می‌شود. از آنجا که قهرمانانیمیشن ترمپایرها بازسازی نشده و همان شکل قدیمی را دارد، یک انیمیشن به‌روز به نظر نمی‌رسد. در کل این انیمیشن قصد توهین ندارد، ولی ممکن است بعضی‌ها اینطور فکر نکنند. ترمپایرها با زبان طنز و هوشمندانه به موضوعاتی می‌پردازد که دیگر فیلم‌ها به سادگی آن‌ها را نادیده می‌گیرند.

در مورد موسیقی متن آن باید بگویم موسیقی تاثیرگذاری به سبک راک کلاسیک (Classic Rock) است که باز هم آثار دهه ۸۰ در آن دیده می‌شود. موسیقی متن در اوایل فیلم چیزی شبیه هوی متال (heavy metal) است، اما اواخر فیلم این تفاوت حس می‌شود.

چاک استیل اولین بار کجا دیده شد؟

اولین حضور چاک استیل به همراه رئیسش، کاپیتان جک شت (Jack Schitt) ، در فیلم کوتاه ۱۴ دقیقه‌ای تحسین‌شده مرت، به نام شجاعت خشن استیل عدالت خواه (Raging Balls of Steel Justice)  بود که در کانال تلویزیونی فیلم ۴ (Film4) چندین بار به نمایش درآمد و در یوتیوب (YouTube) 335000 بازدید داشته است. به همین دلیل بود که برای انیمیشن مورد بررسی ما، یک نام دیگر جلوی اسم شخصیت چاک استیل گذاشتند؛ به این معنا که قبلا هم شاهد حضور این شخصیت بوده‌ایم اما در این انیمیشن او با ماجرایی دیگر (شب ترمپایرها) به صحنه می‌آید.

بشنویم از خالقان انیمیشن

این استاپ موشن خون آشام، به کارگردانی و نویسندگی و حتی تهیه‌کنندگی مایک مرت است؛ او حتی در تیم صداپیشگان هم قرار دارد و همراه با جنیفر سندرز (Jennifer Saunders) و پل وایت هاوس (Paul Whitehouse) این تیم را تشکیل می‌دهد. استعدادهای صدای مناسبی برای این انیمیشن در نظر گرفته شده است. جنیفر سندرز نقش دکتر الکس کیولر (Alex cular) را بازی می‌کند. پل وایت‌هاوس صداگذاری سه نقش کوچک را انجام می‌دهد.

خود مایک مرت صداپیشگی استیل، جک شت، اِیبرهام وان رنتال و کاپیتان پلیس‌ها را بر عهده دارد و به اصطلاح همه فن حریف بودن خود را ثابت می‌کند. صدای سندرز به فیلم، ارزش و نفوذ اضافه می‌کند اما طنز داستان را هم حفظ کرده است. قطعا این نقش برای او، متفاوت است. ترمپایرها اولین نمایش بلند مایک مرت محسوب می‌شود. او قصد دارد تقلید مضحکی از فیلم‌های لایو اکشن (Live action) دهه ۱۹۸۰ انجام دهد.

در پشت‌صحنه‌ی ترمپایرها چه خبر است؟

برای ساخت استاپ‌موشن چاک استیل، به جای اینکه از ۱۲ فریم (frame) یا عکس در ثانیه استفاده شود، از ۲۴ فریم در ثانیه استفاده شده است. استفاده از فریم‌های بیشتر به شدت به جذبه‌ی بصری فیلم کمک می‌کند و حرکات را واقعی‌تر جلوه می‌دهد و جزئیات فوق‌العاده‌ای که تقریباً در تمام صحنه‌های فیلم در پس‌زمینه به چشم می‌خورد، زیبا‌تر می‌شود.

مثلا اگر به استاپ‌موشن‌های دیگر مانند والاس و گرومیت و کابوس قبل از کریسمس (The Nightmare Before Christmas) نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم این پروژه‌ها جز شخصیت‌های اصلی، مناظر پراکنده یا اجزای متحرک محدودی دارند، اما چاک استیل اینگونه نیست؛ هر صحنه اطلاعات بسیاری را در خود گنجانده است، به طوریکه بعضی از صحنه‌ها آدم را شگفت‌زده می‌کند.

جز احترام به عزم و اراده قوی مایک مرت برای زنده کردن خلاقیت دوران کودکی‌اش، سال‌هایی که صرف ساختن انیمیشن‌ و سکانس‌های اکشن (action) فوق‌العاده پیچیده کرده، همچنین توجه به جزئیات و ساختن ۴۲۵ عروسک توسط Animortal Studio، چه می‌توان کرد؟ درواقع این کارها حیرت‌انگیز است.

چاک استیل: شب ترمپایرها یک ادای احترام به فیلم‌های اکشن گذشته است و جذابیت آن قابل درک است اما خیلی‌ها این انیمیشن را نمی‌پسندند و بخاطر سکانس های نامناسب و غیرعرفش پیشنهاد نمی‌دهند.