انیمیشن من مرزی نمیبینم، شما چطور؟ ساختهی پرهام مانیان زیر ذرهبین
انیمیشن من مرزی نمیبینم، شما چطور؟ (I don’t see any border, do you) با موضوع کنار گذاشتن دشمنیهای پیشین و متحد شدن برای شکست دادن دشمنان مشترک ساخته شده است. این انیمیشن با کمک تکنیک استاپ موشن خمیری (Clay Animation) شده و کارگردانی آن برعهده پرهام مانیان بوده است.
من مرزی نمیبینم، شما چطور در سال ۲۰۲۰ موفق به کسب جایزهی بهترین انیمیشن از جشنواره فیلم سن دیگو کالیفرنیا در آمریکا در بخش چالش قرنطینه (Quarantine Film Challenge) شد. مسعود فراستی منتقد مشهور و پر حاشیه ی سینمای ایران نیز در صفحهی اینستاگرام خود از این انیمیشن تعریف کرده است.
پرهام مانیان
انیماتور و کارگردان استاپ موشن
پرهام مانیان متولد سال ۱۳۷۱ بوده و پیش از این در سال ۲۰۱۹ موفق به دریافت جایزهی گلدن مورف از استودیوی آردمن شده بود. او دارای مدرک کارشناسی گرافیک از دانشگاه هنر و معماری و کارشناسی ارشد انیمیشن از دانشگاه سوره است. و از فعالین زمینهی ساخت انیمیشن و کار با نرمافزارهای گرافیکی و سایر شاخههای هنرهای تصویری به حساب می آید.
مهمترین جوایز کسب شده:
-
- دریافت جایزه استاپ موشن گلدن مورف از استودیو آردمن (Aardman) انگلستان در سال ۲۰۱۹
- نامزد دریافت LFSFF 2020 انگلستان
- نامزد دریافت جایزه BCN FILM 2020 اسپانیا
-
برندهی جایزه بخش چالش قرنطینه از فستیوال فیلم سن دیگو سال ۲۰۲۰
انیمیشن من مرزی نمیبینم، شما چطور؟ اثر پرهام مانیان
داستان انیمیشن از چه قرار است؟
پندار، من ضعیفم و ناچیز و ناتوان / بی اتحاد من، تو توانا چه می کنی
در این انیمیشن کشورهای مختلف در قالب توپهایی کنار هم قرار گرفتهاند و با اخم و عصبانیت و با شور و هیجان با یکدیگر گفتگو میکنند. آنها آنقدر سرگرم مسائل خود هستند که متوجه حضور ویروس کرونا نمیشوند. ویروس ابتدا به نظر بسیار مظلوم و بیآزار میرسد. ولی بعد از سنجیدن اوضاع، از غفلت حضار سوء استفاده میکند و مانند کرمی خزنده به جمع کشورها نزدیک میشود و روی اولین توپ که نماد چین است مینشیند.
چین آلوده میشود و آنقدر سرفه میکند که پس میفتد. ویروس پس از چین به سراغ کره جنوبی میرود و او را هم له میکند. بقیه کشورها وقتی این اوضاع را میبینند فرار میکنند و هر کدام به سمتی میروند. ویروس در تعقیب و گریز کشورها از یک طرف کادر خارج و از طرف دیگر آن وارد میشود و کشورها را که سرفهکنان به هر طرف فرار میکنند، یکی یکی گرفتار میکند.
در صحنهی بعدی ویروس کرونا را میبینیم که پیروزمندانه در میان لاشههای به جا مانده از تهاجم خود قدم میزند. پس از مدتی یکی از کشورها (که رنگ آن به شکل نمادینی سفید است و یادآور صلح و سلامت است) خود را بازیابی کرده و بقیه کشورها را هم بیدار میکند. آنها همه گرد هم جمع میشوند و دایرهای تشکیل میدهند و ویروس کرونا را محاصره میکنند. از اتحاد کشورها نیروی جدید پدید میآید که میچرخد و میچرخد و تبدیل به کرهی زمین میشود و بالاخره با نیروی همبستگی ویروس کرونا را از بین میبرد.
عناصر داستان در انیمیشن “من مرزی نمیبینم، شما چطور؟”
در خبرها میخوانیم که انیمیشنی ایرانی در جشنوارهی مهمی چون سندیگو برندهی جایزه شده است. وقتی به تماشای این انیمیشن مینشینیم با خود میگوییم: این استاپ موشن چه چیزی داشته که جایزهی برتر جشنوارهی به این مهمی را برده است و حتی مسعود فراستی را (کسی که کمتر فیلمی را واجد تحسین میداند) به تحسین واداشته است؟
باید گفت که در آثار هنری، محتوا چندان اهمیت کلیدی و حیاتیای ندارد. سالهاست که تمامی آثار هنری در تمامی قالبها اعم از نمایشنامه و داستان کوتاه و بلند و نقاشی و شعر، بر برتری عشق، زیباییِ نوعدوستی و اهمیت ارزشها و خصال انسانی تاکید دارند. آنچه که یک اثر هنری را از سایر آثار متمایز میکند چگونه گفتن است.
چرا رومئو و ژولیت و زال و رودابه و راپانزل هر کدام مخاطبان و طرفداران سینه چاک خود را دارند؟ مگر نه اینکه هر سهی آنها از یک درونمایه برخوردارند و در هر سهی آنها معشوقی موهای بلندش را به پایین میاندازد تا عاشق به وسیلهی آن از برج بالا بیاید و به وصل او برسد؟ با این تفاسیر باید بگوییم تنها درونمایه نیست که باعث زیبایی اثری هنری میشود. بلکه نحوهی بیان، فرم، عناصر داستان و پیریزی درست و اصولی فیلمنامه مهمتر از اصل داستان است. زیرا:
یک قصه بیش نیست غم عشق و این عجب / کز هر زبان که میشنوم نامکرر است
اسکلت فیلمنامهی این استاپ موشن کاملا اصولی و بر اساس مبانی داستان نویسی نگاشته شده است. هر داستان باید حداقل سه حادثهی مهم داشته باشد که حداقل دوتای آنها همزمان نباشند. ارسطو نیز در فصل هفتم کتاب هنر شاعری متذکر میشود که داستان باید واجد سه عنصر اساسی باشد: آغاز، میان و پایان. در این انیمیشن نیز این سه مرحله به درستی رعایت شده است:
۱- آغاز: گفتگوی کشورها با یکدیگر و ورود ویروس کرونا به جمع آنها (حادثهی اول)
۲- میان: بحرانی که توسط ویروس به وجود میآید و تمامی کشورها را درگیر میکند. (حادثهی دوم)
۳- پایان: اتحاد کشورها با یکدیگر و چیرگی آنها بر مشکل (حادثهی سوم)
همچنین عناصر داستان به طور جزیی در تمامی اجزا رعایت شده و فیلمنامه، کاملا بر مبنای اصول و قواعد داستان نویسی نوشته شده است. در این انیمیشن خط فکری و اسکلت داستان به همان صورتی است که در اصول داستان نویسی به آن پرداخته شده است: موقعیت- گره افکنی- کشمکش- تعلیق- بحران- نقطهی اوج- گرهگشایی
پیرنگ
پیرنگ فیلمنامهی این انیمیشن از نوع بسته است و مانند فیلمهای با پایان باز نیست که نتیجهگیری به عهدهی بیننده باشد. پیام این انیمیشن روشن است و نظمی که در ذهن نویسنده و کارگردان بوده، به درستی به تصویر کشیده شده است.
باید قبول کرد که در انیمیشنی دو دقیقهای به سختی میتوان تمامی عناصر داستان را لحاظ کرد و از کیفیت کار کم نکرد. اما نیاز نیست که برای داشتن تمامی عناصر داستان حتما وقت زیادی صرف کرد و به اصطلاح رشتهی مطلب را دراز کرد. میدانیم که برای بیان موقعیت یا ایجاد حالتی در شخصیتهای داستان، گاهی یک کلمه یا یک اشارهی اَبرو کافیست. در این انیمیشن نیز تمامی عناصر داستان به خوبی و با در نظر داشتن وقت کم فیلم رعایت شدهاند.
- موقعیت با نمایش جنگ و جدال میان کشورها نمایش داده شده است. گرهافکنی با ورود ویروس کرونا به صحنه ایجاد شده است. کشمکش از نوع کشمکش جسمانی است و اثری از پیچیدگیهای روحی و روانی نیست و هر آنچه اتفاق میفتد در صفحهی نمایش به سادگی ترسیم شده است.
- موارد بعدی: تعلیق، نقطهی اوج و گرهگشایی در این استاپ موشن بسیار عینی و قابل مشاهده و درک است و پیش نیاز علمی و تجربی چندانی لازم ندارد. با این حساب تقریبا میتوان این کار را یک کار کودک به حساب آورد.
همانگونه که میدانیم کار کردن برای کودکان چه بسا دشوارتر از ساخت کار برای مخاطب بزرگسال است. زیرا برداشت کودکان از زندگی و هستی چیزیست عجیب و غریب که ما بزرگترها به خاطر غرق شدن در عادت، به سادگی آن را فراموش کردهایم و تقریبا اکثر ما از دنیای کودکان چیزی نمیدانیم. بنابراین دست یافتن به زبانی که کودکان آن را بفهمند و با آن ارتباط برقرار کنند به این سادگیها نیست و کاری کارشناسانه با پشتوانهی علمی و تخصصی میطلبد.
شخصیت پردازی در فیلمنامه
با اینکه این استاپ موشن صامت است و دیالوگی ندارد، اما شخصیتپردازی خوبی در آن صورت گرفته است. حالات چشمها و ابروها نشان دهندهی حس و حال درونی اشخاص است. آنها در کل دو دقیقه مدت زمان فیلم انواع حالات را به خود میگیرند و احساسات متفاوتی را در بیننده پدید میآورند. گذاشتن اَبروهای پهن و نمایان برای کشورها در رساندن این احساسات نقش پررنگی دارد. زیرا اکثر احساسات انسان از طریق اَبرو منتقل میشود.
اهمیت اَبرو آنقدر بالاست که در انیمیشن در جستجوی نمو (Finding Nemo) با اینکه حیوانات اَبرو ندارند، در پردازش فرم ظاهری شخصیتها اَبرویی بدون رنگ برای آنها در نظر گرفته شده تا احساسات و عواطف مختلف در چهرهی شخصیتها نمایان شود. مایک وازوفسکی (Mike Wasowski) در انیمیشن شرکت هیولاها (Monsters Inc) هم با آنکه تنها یک چشم دارد و اَبرویی هم ندارد، ولی در بالای چشم خود ردپایی از یک اَبروی پاک شده و بیرنگ دارد که احوالات درونی او را نشان دهد.
شخصیت اصلی این انیمیشن، همان ویروس کرونا است و شخصیتهای مقابل آن، تمامی کشورهای موجود در فیلم هستند. این شخصیتها در طول فیلم دچار تحولات روحی و روانی و دگرگونی میشوند. در این شخصیت، داشتن چندین چشم با کُرهای بزرگ و مردمکی کوچک، مانند آنچه در فیلمهای ترسناکی چون عروس مرده (Corps Bride) و کابوس شب پیش از کریسمس (The Nightmare Before Christmas) میبینیم، حالت بدجنس و غیر عادی بودن این شخصیت و نیات پلیدی که دارد، به خوبی مشخص شده است.
شکل ظاهری شخصیت ها
انتخاب شکل هندسی کُره برای شخصیتها انتخاب هوشمندانهای است. زیرا هم ویروس کرونا و هم کرهی زمین که در انتهای انیمیشن نمایش داده میشود کروی هستند و بنابراین انتخاب نماد کُره برای نمایش شخصیت کشورها هم دور از انتظار نیست.
در ضمن حذف دست و پا کمک شایانی به سهولت انیمیت کردن شخصیتها کرده است. همانطور که میدانیم والت دیزنی (Walt disney) نیز با کم کردن یکی از انگشتهای دست دانلد داک (Donald Duck) و رساندن آن به چهار انگشت توانست تعداد نقاشیهای لازم برای انیمیشن را چند درصد کاهش دهد و در هزینهها صرفه جویی کند.
زبان روایی فیلم
این انیمیشن، زبانی جهانی و همهفهم دارد. در این استاپ موشن خمیری اشاره به پرچمها کار بیننده را در تشخیص شخصیتها راحت میکند. از سویی دیگر ویروس کرونا با توجه به انتشار عکسهای میکروسکوپیای که در تمامی صفحات مجازی وجود دارد، چهرهی آشنایی است و میتوان با تقریب خوبی گفت که همه با دیدن این کپه خمیرِ سبز رنگ با آنهمه چشم ترسناک متوجه میشوند که این شخصیت همان ویروس کرونا است.
جالب اینجاست که برای ساختن شخصیت ویروس، مطالعهی علمی هم صورت گرفته است. زیرا زبانهی زرد رنگی که به گیرندههای سلولها میچسبد و بدن انسان را بیمار میکند در این انیمیشن دیده میشود.
اهمیت جشنوارهی فیلم سندیگو
انیمیشن استاپ موشن “من مرزی نمیبینم، شما چطور؟” در سال ۲۰۲۰ در جشنوارهی فیلم سن دیگو برنده بخش چالش قرنطینه شده است. این جشنواره از فستیوالهای معتبر جهانی است که همه ساله در شهر سن دیگو در ایالت کالیفرنیای آمریکا برگزار میشود. این جشنواره به لحاظ سختگیریهایی که در انتخاب آثار راه یافته به جشنواره میشود و داوران مهمی که در انتخاب آثار نقش دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا برای راهیابی به جشنوارههای معتبر، اثر باید علاوه بر محتوای عالی، کیفیت فنی بالایی نیز داشته باشد.
تا کنون چهرههای مشهوری مانند واکین فینیکس (Joaquin Rafael Phoenix) و جیمز کرامول (James Oliver Cromwell) در این جشنواره حضور داشتهاند که به آن اعتبار خوبی بخشیدهاند.
فستیوال فیلم سندیگو ۵۷ اسپانسر قوی از میان برندهای معتبر جهانی در بخشهای مختلف جشنواره مانند پخش، رسانه، پذیرایی از میهمانان، جوایز، پایه و بخش فیلمهای داخلی دارد که در اجرای هرچه با کیفیتتر این فستیوال به آن کمک میکنند.
در این جشنواره جوایز مختلفی در بخشهای مختلف وجود دارد که از آن جمله میتوان به جایزه گریگوری پک– جایزه عقاب طلایی و … اشاره کرد.
معرفی کمپانی آردمن و اهمیت جایزهی گلدن مورف
در ابتدای این پست شبکه ایستانما، از جایزه گلدن مورف بعنوان یکی از جوایز دریافت شده توسط پرهام مانیان نام بردیم که در ادامه به بررسی آن می پردازیم. کمپانی آردمن انیمیشن (Aardman Animations Ltd) یک استودیوی انگلیسی سازنده انیمیشن به خصوص با کمک تکنیک استاپ موشن بوده که شهرت جهانی دارد. انیمیشنهای مشهور فرار مرغی (Chicken Run)، والاس و گرومیت (Wallace & Gromit) و شان گوسفنده (Shaun the Sheep Movie یا همان برهی ناقلا) از تولیدات این استودیو هستند.
این استودیو جایزهای تحت عنوان گلدن مورف دارد که همه ساله به منتخب فیلمهای راهیافته به مسابقه اهدا میکند.
جالب است بدانید که مورف اولین شخصیتی است که توسط یکی از بنیانگذاران این استودیو، پیتر لرد (peter lord) طراحی و انیمیت شده است. مورف عروسکی خمیری بوده و طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. در کشور ما هم این انیمیشن بارها از تلویزیون پخش شده است. برگزار کنندگان این رقابت یعنی مریلین و پیتر لرد (merlin and peter lord) همان کسانی هستند که به عنوان نمایندگان آردمن، این رقابت استاپ موشنی را مدیریت می کنند.
برای اطلاع از آخرین اخبار golden morph competition می توانید به سایت آن مراجعه نمایید.
انتخاب نام طولانی و یادآوری یک خاطره
انتخاب این نام طولانی برای انیمیشن که در قالب دو جمله بیان شده است، ناخودآگاه بیننده را به یاد مراسم اسکار ۲۰۱۷ میاندازد. در این مراسم، اصغر فرهادی در اعتراض به محدودیتهای وضع شده از طرف آمریکا، برای دریافت جایزهی خود به مراسم اسکار نرفت، ولی از طرف خود دو نماینده فرستاد تا جایزه را دریافت کنند. این دو نماینده انوشه انصاری و دکتر فیروز نادری بودند. در مصاحبهای از آنها پرسیده شد که چرا اصغر فرهادی شما دو نفر را برای دریافت جایزه انتخاب کرده است. دکتر فیروز نادری در پاسخ گفت:
تعداد زیادی از ایرانیان موفق در زمینهی هنر و سینما در آمریکا هستند که آقای فرهادی میتوانست از آنها بخواهد که صحبت کنند. فکر میکنم دلیل اینکه آقای فرهادی از ما خواستند صحبت کنیم این است که خانم انصاری یک فضانورد هستند و من یک دانشمند فضاشناس و مدیر سابق برنامهی مریخ در ناسا. [...] اگر از زمین فاصله بگیرید و به فضا بروید هنگامی که از فضا به کرهی زمین نگاه میکنید هیچ مرز و خطی نمیبینید. آنچه میبینید فقط یک کُرهی زیبا است. آقای فرهادی با انتخاب ما دو نفر میخواست این پیام را به همهی مردم جهان ارسال کند.
برچسبها:clay animation, پرهام مانیان
مطالب پیشنهادی:
قوانین ارسال دیدگاه در ایستانما