۲۰ حقیقت جالب از انیمیشن “کابوس قبل از کریسمس” که احتمالا نمی دانید
تصور کنید نزدیک نوروز هست و همه در حال خرید و مشغول خانه تکانی هستند. بچه ها منتظرند عیدی بگیرند و به سفر بروند، در همین حین ناگهان شهر به هم بریزد و افرادی با ظاهر ترسناک کادو های وحشتناکی به مردم بدهند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟… در “کابوس قبل از کریسمس” جشن فانتزی سال نو میلادی با رسوم ترسناک هالووین گره می خورد و فاجعه ای به بار می آید. این داستان زاده ی ذهن یک نویسنده به نام تیم برتون است که علاقه ی زیادی به فیلم های ژانر وحشت دارد!
تیم برتون (Tim Burton) متولد ۱۹۵۸ کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده، طراح، نقاش و شاعر آمریکایی است که به دلیل دیدگاه متفاوت و سبک خاص و منحصر به فردش در فیلمسازی و طراحی شخصیت هایی عجیب و غریب معروف شده است.
این کارگردان عجیب، از کودکی به دیدن فیلم‌های علمی- تخیلی و ترسناک علاقه داشت و کارش را در نوجوانی با ساخت انیمیشن هایی سیاه و سفید و با تکنیک استاپ موشن آغاز کرد. بعد از دوران مدرسه، انیمیشن و فیلم سازی را به صورت حرفه ای آموخت و سپس در استودیوی والت دیزنی استخدام شد و در حال حاضر یکی از کارگردان‌های برجسته به‌شمار می آید.
انیمیشن “کابوس پیش از کریسمس” (The Nightmare Before Christmas) یک استاپ موشن بلند موزیکال و محصول آمریکاست که ۲۸ سال قبل در سینما ها اکران شد و در بنر های تبلیغاتی اش نوشته شده بود : برای تماشای کودکان (همراه با والدین)! اما در واقع باید می نوشت کودکان اصلا نباید این انیمیشن را ببینند زیرا جوی بسیار تاریک و ترسناک دارد و دقیقا مواردی را به تصویر کشیده که بچه ها از آن ها به شدت می ترسند.
این انیمیشن با طرح جدیدی، نور و تاریکی را با نشاط و وحشت ترکیب کرده است. در شهر هالووین قوم ترسناکی هستند که کارشان برپایی جشن روز هالووین است و در ۳۶۴ روز دیگر نیز مقدماتش را فراهم می کنند. جک یک اسکلت ترسناک و مهربان است که رهبر و پادشاه آن ها محسوب می شود و از روند تکراری این مراسم خسته شده است.
او به طور اتفاقی مسیر هایی را پیدا می کند که به شهر کریسمس و سایر تعطیلی ها راه دارند. مراسم های کریسمس برایش بسیار جدید و جذاب اند، پس تصمیم میگیرد لباس بابانوئل بپوشد و با سبک هالووین، جشنی برای مردم برپا کند…
حتی اگر این انیمیشن مشهور هالووین-کریسمسی را چند بار دیده باشید، مواردی در پشت صحنه دارد که احتمالا نمی دانید. با ما تا انتهای این مقاله شبکه ایستانما همراه باشید.
پشت صحنه ساخت و مصاحبه با عوامل انیمیشن کابوس پیش از کریسمس
حقایق جالبی که از The Nightmare Before Christmas نمی دانید!
۲۰
فروش هم زمان دکور هالووین و کریسمس
تیم برتون در دوران کودکی در شهری زندگی میکرد که همیشه آب و هوایی آفتابی و یکنواخت داشت. فصل های تابستان و زمستان در بوربانك (Burbank) كالیفرنیا تفاوت چندانی با هم نداشتند و مردم برای اینکه حس و حال شان تغییر کند، به تزیین شهر و خانه با توجه به مراسم های هر فصل می پرداختند.
بازار فروش وسایل دکوری در آن جا داغ بود و با وجود اینکه هالووین در پاییز بود، اما در همان زمان مغازه دار ها تزئینات کریسمس را هم می فروختند و وسایل دکوری هر دو جشن در کنار هم قرار می گرفت. برتون گفت: دیدن این صحنه، بذر داستان را در او کاشته که پادشاه هالووین در کریسمس نفوذ کند.
۱۹
داستان از یک شعر شروع شد
زمانی که تیم برتون جوان بود ، علاوه بر کار در استودیو دیزنی به عنوان انیماتور پروژه های The Fox And The Hound و The Black Cauldron ، وقتی را هم برای کار های شخصی خودش گذاشته بود، که منجر به ساخت انیمیشن کوتاه وینسنت ۱۹۸۲ (Vincent) و همچنین نوشتن شعری به نام “کابوس قبل از کریسمس” شد.
این شعر در مورد سه شخصیت بود: جک اسکلینگتون، سگ شبح او Zero که یک بینی درخشان و قرمز دارد و همچنین بابانوئل. برتون در سال ۱۹۸۳ (یعنی حدودا ۱۱ سال قبل از ساخت انیمیشن) این شعر را به عنوان طرح یک انیمیشن استاپ موشن به دیزنی ارائه داد، اما در آن زمان به نتیجه نرسید. او بعد ها این شعر کلاسیک را مجدد بازنویسی کرد (Twas The Night Before Christmas) .
۱۸
هیچ کس داستان او را قبول نمی کرد
برتون تصور می کرد، داستان او که برداشت خیلی متفاوتی از کریسمس بود، می تواند به عنوان یک ویژه برنامه‌ی تلویزیونی ساخته شود و هر سال نسخه جدیدی از آن منتشر شود؛ اما این فکر فقط در رویا باقی ماند.
او در ابتدا تلاش کرد تا این انیمیشن را به استودیوهای تلویزیونی بکشاند اما موفق نشد، سپس سراغ ناشران کتاب رفت و هیچ کس قبول نکرد. سرانجام بعد از چندین سال توانست آن را در قالب انیمیشن بلند با همکاری دیزنی بسازد اما انگار همان والت دیزنی هم با اکراه قبول کرده بود!
برتون تخمین زد که بین آغاز کار این پروژه تا اولین نمایش آن در ۲۹ اکتبر ۱۹۹۳ حدودا ۲۰ سال فاصله است!
این داستان چند سال بعد از فروش انیمیشن به قالب کتاب نیز درآمد. در سال ۲۰۰۵ کتاب کابوس قبل از کریسمس با قلم نویسنده ای به نام Frank Thompson نوشته و توسط انتشارات کتاب دیزنی چاپ شد.
۱۷
تیم برتون کارگردان کابوس قبل از کریسمس نبود
این یک غلط رایج در عنوان این فیلم است که گفته می شود: “کابوس قبل از کریسمس اثر تیم برتون (Tim Burton) ! ” ؛ زیرا او در گیر ساخت فیلم بازگشت بتمن (Batman Returns , 1992) بود وکارگردانی این انیمیشن را به همکارش در استودیو دیزنی سپرد. هنری سلیک (Henry Selick) اولین تجربه‌ی کارگردانی فیلم بلند خود را با The Nightmare Before Christmas به دست آورد.
البته برتون تهیه کننده، طراح داستان و خالق شخصیت های این انیمیشن بود. او در آن زمان به خاطر موفقیت هایش در ماجراجویی بزرگ پی-وی (Pee-Wee’s Big Adventure , 1985) ، بیتل جوس (Beetlejuice , 1988) و بتمن (Batman , 1989) ، بسیار مشهور تر از سلیک بود و شاید به همین دلیل در زمان انتشار، این انیمیشن را به عنوان اثر تیم برتون معرفی می کردند.
۱۶
پادشاه هالووین در انیمیشن های بعدی سلیک دوباره ظاهر شد
هالووین یک شهر فانتزی پر از هیولاهای مختلف و موجودات خارق العاده مرتبط با این تعطیلات است. جک اسکلینگتون (Jack Skellington) یک اسکلت با مقام “پادشاه کدو تنبل ها” است که هرساله جشن هالووین را مدیریت می کند و مورد احترام شهروندان قرار دارد.
هنری سلیک از این کاراکتر در انیمیشن های بعدی اش هم استفاده کرد. او در سال ۱۹۹۶ استاپ موشن جیمز و هلو غول پیکر (James And The Giant Peach) را منتشر کرد که اقتباسی از اثر رولد دال (Roald Dahl) بود. در آن انیمیشن شاهد حضور شخصیت اصلی کابوس قبل از کریسمس بودیم که در یک صحنه شبح وار به عنوان یک کاپیتان دزد دریایی اسکلتی ظاهر شد.
این اسکلت حتی ۱۳ سال بعد باز در یک استاپ موشن دیگر به نام کورالاین ۲۰۰۹ (Coraline) که اقتباسی از اثر نیل گیمن (Neil Gaiman) بود، دیده شد. در سکانسی که مادر دیگر کورالاین مشغول درست کردن صبحانه است، جمجمه خندان جک هم در زرده تخم مرغ شکسته پنهان شده است.
۱۵
اصرار دیزنی برای اینکه جک چشم داشته باشد
همان طور که گفتیم والت دیزنی، زیاد مشتاق ساخت این انیمیشن نبود، زیرا “کابوس قبل از کریسمس” ماهیت تاریک، ترسناک و کاملاً عجیب و غریبی داشت. بنابراین آن ها به این نتیجه رسیدند که برند های زیادی هست تا این انیمیشن تحت لوای آنها منتشر شود و در نهایت این فیلم از طریق شعبه آنها Touchstone Pictures ساخته شد.
اما این باعث نشد تا دیزنی تذکر های جدی استودیوی خود را رها کند، از جمله اصرار بر اینكه جای خالی روی صورت اسکلتی جك باید با یك جفت چشم دوستانه پر شود. زیرا در قوانین ساخت انیمیشن و عروسک سازی، چشم ها برای ارتباط گیری مخاطب با یک کاراکتر بسیار مهم هستند.
اما کارگردان و تهییه کننده Selick و Burton به هیچ عنوان قبول نکردند و روی حرف خود ایستادند. آن ها در نهایت ثابت کردند که ضد قهرمان شان برای ارتباط گرفتن، نیازی به چشم ندارد.
۱۴
استفاده از طرح های دو هنرمند پیشکسوت
رونالد سرل (۱۹۲۰ – ۲۰۱۱ Ronald Searle) کاریکاتوریست، مجسمه ساز، طراح، تصویرگر و هنرمند طنز انگلیسی بود و ادوارد گوری (۱۹۲۵ – ۲۰۰۰ Edward Gorey) نویسنده، شاعر، تصویرگر و هنرمند آمریکایی بود که به خاطر کتاب های مصور خود شهرت داشت.
تیم طراحی تولیدات این پروژه، به نقاشی های این دو هنرمند به یاد ماندنی نگاه می کردند تا از بافت ها و طرح های آثار آن ها در طراحی اشیا فیزیکی انیمیشن استفاده کنند. آن ها با خراشیدن سطح گچ یا خمیر، خطوط و بافت هایی را ایجاد می کردند تا شبیه یک تصویر زنده شود.
۱۳
قبل از کامل شدن فیلم نامه، انیماتور ها شروع کردند
همان طور که میدانید، ساخت استاپ موشن زمان بسیار زیادی می طلبد؛ مخصوصا اگر مدت آن ۷۶ دقیقه و با ضبط ۲۴ فریم بر ثانیه باشد، به این معنی که انیماتورها باید حدودا ۱۱۰هزار فریم عکس می گرفتند و برای هرکدام حرکت منحصر به فردی را ایجاد می کردند.
بنابراین وقتی که آهنگ های فیلم مشخص بود ولی هنوز فیلم نامه کامل نشده بود، کارگردان سعی کرد کار انیمیت و ضبط را آغاز کند تا به نحوی در زمان صرفه جویی شود. هنری سلیک به همراه یک تیم متشکل از چند انیماتور آموزش دیده ی خاص و گروهی از سازندگان لوازم جانبی، سازندگان صحنه و اپراتورهای دوربین مشغول به کار شدند.
انیماتورها با لحظه ای که پادشاه کدو تنبل ها کشف بزرگی می کند، شروع کردند. در سکانسی میبینیم که جک، افسرده مشغول قدم زدن در جنگل هست و به طور اتفاقی چند درخت متفاوت را می بیند که هرکدام یک در دارند، او به دری که رویش تصویر درخت کریسمس حک شده نگاه می کند و می گوید: “این چیست؟” … در را باز می کند و وارد شهر کریسمس می شود.
با وجود اینکه ۱۲۰ نفر روی این پروژه کار می کردند، فیلمبرداری یک دقیقه از فیلم حدود یک هفته و کل ضبط حدود ۱۸ ماه طول کشید. همچنین در کل ۳ سال گذشت تا کابوس قبل از کریسمس کامل شود.
۱۲
سخت ترین عکس ها مربوط به بازکردن در شهر کریسمس بود
به دلیل اینکه انیماتور های استاپ تمام تلاش خود را می کنند تا انیمیشن بسیار شبیه به فیلم های لایو اکشن شود، یک سکانس از کابوس قبل از کریسمس برایشان خیلی چالش برانگیز بود.
وقتی آن اسکلت غمگین در میانه‌ی جنگل مسیر هایی را کشف کرد که به دنیای تعطیلات دیگر راه داشتند، هیجان زده شد. او با اشتیاق به درب درخت کریسمس نگاه می کرد که دستگیره ای طلایی و براق داشت و منعکس کننده ی تصویر مقابلش بود.
دوربین باید به نحوی نمای نزدیک این دستگیره را می گرفت که در انعکاسش، جک هنگامی که می خواهد در را باز کند و درختان پشت سرش مشخص شوند. انعکاس درست این سکانس وقت، دقت و توجه زیادی از انیماتور ها گرفت.
۱۱
الهام گرفتن از برنامه های تلویزیونی با تکنیک استاپ موشن
Rankin / Bass Animated Entertainment یک شرکت تولیدی آمریکایی بود که بیشتر بخاطر ساخت برنامه های تلویزیونی و فصلی با تکنیک انیمیشن استاپ موشن، شناخته می شد. این استودیو در ۴ مارس ۱۹۸۷پس از پخش آخرین سریال، تعطیل شد و تقریباً تمام انیمیشن هایش را به شرکت های انیمیشن سازی ژاپنی سپرد.
برتون اعتراف کرد که انیمیشن کابوس قبل از کریسمس به شدت از محصولات Rankin / Bass تأثیر گرفته است.
۱۰
۴۰۰ سر برای یک اسکلت
انیماتورهای پروژه‌ی کابوس قبل از کریسمس، قطعات زیادی از بدن شخصیت ها داشتند تا بتوانند راحت تر عروسک های عجیب و غریب خود را دستکاری و با آن ها کار کنند. آنها آرماتورهای پنهان شده در بدن کاراکتر ها را حرکت می دادند و صورتشان را با یکی از صد ها قطعه ی دیگر عوض می کردند تا دامنه ی وسیعی از احساسات عروسک‌ها را به مخاطب القا کنند. فقط جک اسکلینگتون بیش از ۴۰۰ سر داشت!
۹
بازیگر وحشت در نقش بابانوئل کریسمس
وینسنت پرایس (۱۹۱۱ – ۱۹۹۳ Vincent Price)یک بازیگر آمریکایی بود که در تئاتر، تلویزیون، رادیو و بیش از ۱۰۰ فیلم حضور داشت؛ البته شهرت او بیشتر بخاطر بازی در فیلم‌های ترسناک بود.
برتون قبلاً با این بازیگر معروف و نماد وحشت کار کرده بود و قرار بود برای بابانوئل این انیمیشن، صداپیشگی کند. اما وقتی همسر پرایس، کرال براون (Coral Browne) در سال ۱۹۹۱ از دنیا رفت، برنامه تغییر کرد. زیرا این بازیگر آن چنان غمگین بود که کارگردان احساس کرد برای نقش بابانوئل یا سانتا بیش از حد ناراحت کننده به نظر می رسد. بنابراین ادوارد آیوری (Ivory Edward )جایگزین او شد.
۸
حضور پنهانی میکی‌ماوس در این انیمیشن
با وجود اینکه کابوس قبل از کریسمس از دید عده ای موفق بود اما استودیو دیزنی بخاطر ارتباطش با این انیمیشن ترسناک، خجالت زده بود. کارگردان و تهییه کننده فیلم می‌خواستند از شخصیت میکی موس به عنوان یک اسباب بازی هولناک استفاده کنند و دیزنی صاحب این کاراکتر، با بی میلی تمام پذیرفت.
در سکانسی که رهبر هالووین خودش را جای بابانوئل گذاشته، با سورتمه به سمت خانه ها می رود و هدیه هایی به سبک خودش برای بچه ها می گذارد. یکی از هدیه ها یک عروسک ترسناک با دندان های تیز هست که پرواز می کند و ذره ای هم به میکی موس شباهت دارد؛ بچه ها با دیدن او وحشت می کنند و به سمت پدر و مادرشان می‌روند. این عروسک در اصل نسخه ی برتون شده‌ی میکی ماوس است!
دختربچه ای که آن هدیه برای اوست، لباسی با طرح میکی ماوس (Mickey Mouse) پوشیده و برادرش لباسی با طرح دونالد داک (Donald Duck) که هر دو از شخصیت‌های کارتونی و مشهور شرکت والت دیزنی هستند.
۷
انیمیشن شاعرانه
کابوس قبل از کریسمس یک انیمیشن موزیکال بوده که طرح داستانش از یک شعر شروع شده است. سازندگان در اوایل کار قصد داشتند که آن را تا حد زیادی شاعرانه کنند. بنابراین از پاتریک استوارت دعوت کردند تا برای شعرهای آغاز و پایان فیلم بخواند. پاتریک استوارت (۱۹۴۰- Patrick Stewart) یک بازیگر، کارگردان و تهیه کننده انگلیسی است که در شش دهه ی زندگی اش درگیر نقش های صحنه، تلویزیون و فیلم بوده است.
اما سرانجام قسمت های مربوط به پاتریک از فیلم کات شد و مونولوگ های طولانی به چند سطر کاهش یافتند که همان ها را هم بابانوئل فیلم (ادوارد آیوری) خواند. با این حال، اثر استوارت را می توان در موسیقی متن فیلم یافت.
۶
بازی با یک سر بریده
در سکانس های آخر انیمیشن وقتی سانتا یا بابانوئل به شهر هالووین می آید و برف می بارد، اهالی شهر مشغول برف بازی می شوند، از جمله خون آشام ها که روی زمین یخ زده مشغول هاکی بازی (Ice Hockey) هستند و از یک کدو تنبل فانوسی به جای توپ استفاده می کنند.
کاشف به عمل آمده است که در نسخه ی اصلی و به پیشنهاد برتون، توپ هاکی بازی آن ها یک سر بریده با صورتی لاغر، رنگ پریده و شبح مانند با موهای سیاه سیخ سیخی و حفره ای عمیق زیر چشم آن است، که به وضوح می توان فهمید این خلقت وحشتناک تیم برتون است!
اما بنظر، بقیه هم متوجه شدند که او در ژانر وحشت زیاده روی می کند و این مدل صحنه ها برای یک انیمیشن، بسیار ناخوشایند و نامناسب است!
۵
دو صداپیشه برای کاراکتر پادشاه کدو تنبل ها
قسمت های موزیکال این انیمیشن آنقدر مهم بود که متن آهنگ هایش قبل از خود فیلم نامه نوشته شد. جک اسکلینگتون، پادشاه کدو تنبل های شهر هالووین، هم شعر می‌خواند، هم دیالوگ داشت و چون نقش اول فیلم بود برایش دو صداپیشه تعیین کردند تا هر دو قسمت به خوبی اجرا شود.
در ابتدا دنی الفمن (Danny Elfman) به عنوان صدای خواننده جک انتخاب شد و پس از ضبط آهنگ ها، کریس ساراندون (Chris Sarandon) برای دیالوگ ها انتخاب شد تا با سبک صدای الفمن مطابقت داشته باشد.
دنی الفمن (۱۹۵۳) آهنگساز، خواننده و بازیگر آمریکایی است که همکاریش با برتون را از اوایل دهه ۱۹۸۰ و در فیلم بلند “ماجراجویی بزرگ پی-وی” شروع کرد. این دو نفر در پروژه های Beetlejuice ، Batman و Edward Scissorhands نیز با هم همکاری داشتند اما چون هر دو، شخصیت متفاوت و عجیبی دارند اغلب در کار دچار دعوای شدید می شدند.
۴
صحنه هایی از استوری برد حذف شد
اگر استوری بورد های اولیه را ببینیم، به صحنه هایی برمی خوریم که هرگز به مرحله ی تولید نرسیدند، چون حذف شدند یا تغییر کردند.
مثلا کاراکتر اوگی بوگی در انیمیشن یک هیولای خشن و بد ذات بود که بدنش از حشرات تشکیل شده و در اخر توسط جک از بین می رود. اما در استوری برد، اوگی بوگی در واقع یک دانشمند شرور است که لباس مبدل پوشیده است. همچنین در طرح های اولیه، پایان فیلم بسیار متفاوت بود.
۳
اثری از بدترین کارگردان همه ی زمان ها
در حالی که کابوس قبل از کریسمس با کارگردانی هنری سلیک در حال تولید بود، تیم برتون نه تنها فیلم بازگشت بتمن (Batman Returns , 1992) را به پایان رساند بلکه پیش تولید فیلم Ed Wood , 1994 که زندگی نامه ی فیلمسازی مشهور و بی استعداد بود، را نیز انجام داد.
ادوارد وود (۱۹۲۴ – ۱۹۷۸-Edward Wood) یک فیلمساز، بازیگر و نویسنده آمریکایی است که فیلم هایش حاوی : اشتباهات فنی، جلوه های ویژه ساده لوحانه، وسایل نامناسب، بازیگران غیر عادی، داستان های خاص و دیالوگ های غیر پیوسته بوند. فیلم های وود تا حد زیادی مبهم ماندند تا اینکه پس از مرگش در سال ۱۹۸۰ جایزه Turkey طلایی را برای “بدترین کارگردان همه زمان ها” دریافت کرد. اثری از کارهای این فیلم ساز را می توان در شخصیت های قوم ترسناک شهر هالووین دید.
۲
کارگردان لباس جک را تغییر داد
در طرح های اصلی تیم برتون، جک یک لباس تمام سیاه پوشیده بود اما وقتی در تست های اولیه دوربین، کت و شلوار کاملا مشکی جک با پس زمینه تاریک شهر هالووین ترکیب شد، این مسئله به یک نگرانی درآمد که نکند شخصت اصلی انیمیشن، کلا در تصویر محو شود!
بنابراین هنری سلیک به کت و شلوار باریک و متناسب او، راه راه سفید اضافه کرد و جک، یک جنتلمن شد. البته این تغییر بجز یک کار سلیقه ای، بیشتر از لحاظ فنی نیاز بود.
دیزنی شرط کرد که اگر می خواهند ادامه ی این انیمیشن پرطرفدار را بسازند، باید با تکنیک انیمیشن کامپیوتری (CGI) باشد نه به روش استاپ موشن. تیم برتون و هنری سلیک از این موضوع ناراحت شدند و به هیچ عنوان نپذیرفتند.
در نهایت برتون اعلام کرد که دیگر علاقه ای به ساخت The Nightmare Before Christmas 2 ندارد.
برای توضیحات بیشتر مقاله زیر را هم ببینید…
مطالب پیشنهادی:
قوانین ارسال دیدگاه در ایستانما